Ulusal Cerrahi Kongreleri'nde sunulan randomize kontrollü çalışma özetlerinin raporlama kalitesi: CONSORT kılavuzuna dayalı değerlendirme
Mehmet Fatih Can, Muharrem Öztaş, Gökhan Yağcı, Erkan Öztürk, Ramazan Yıldız, Yusuf Peker, Sadettin Çetiner
Gülhane Askeri Tıp Akademisi, Genel Cerrahi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
Özet
Amaç: Randomize kontrollü çalışma (RKÇ), kanıta dayalı tıpta okuyucuya açık, şeffaf ve detaylı bilgi aktarımı sağlanması koşulu ile en güvenilir bilgi kaynağı olarak kabul edilmektedir. Bazen bir kongre bildirisi özeti, bir RKÇ’nın sonucuna ulaşabilmenin tek kaynağıdır. Bu çalışmanın amacı, Ulusal Cerrahi Kongreleri’nde sunulan RKÇ özetlerinin raporlama kalitesini incelemek ve zaman içinde kalitede bir artış olup olmadığını değerlendirmektir.
Yöntem: 2004, 2006 ve 2008 yıllarına ait Ulusal Cerrahi Kongre Bildiri Kitapçıkları tarandı. Tüm RKÇ özetleri, Consolidated Standards of Reporting Trials (CONSORT) Özet Raporlama Kılavuzu’nda bulunan 16 öge temel alınarak incelendi. Yıllar arasında raporlanan öge sayısı ile ilgili bir farklılığın olup olmadığı araştırıldı. Ayrıca, her bir özetin aldığı toplam puan hesaplanarak yıllar arasında karşılaştırma yapıldı.
Bulgular: Toplam 2725 sözel ve poster bildiri özetinden 100 (%3.7) çalışmanın RKÇ olduğu belirlendi ve bu bildiri özetleri analize dâhil edildi. Çalışmaların çoğunda hastalar [participants] (%94), amaç [objective] (%86), işlemler/girişimler [interventions] (%96), randomize edilen hasta sayısı [number of patients-randomized] (%96) ve temel çıkarımlar [conclusions] (%98) gerektiği gibi raporlanmıştı. Birincil sonuç [primary outcome], yıllar içinde raporlanma oranı artan tek öge idi. Özet başlığında [title] “randomize” kelimesinin bulunması (%18), yöntemde birincil sonuç ölçütü [primary outcome criterion] (%10), randomizasyon yöntemi [method of randomization] (%13), körleme [blinding] (%15), analiz edilen hasta sayısı [number of patients-analyzed] (%28) ve birincil sonuç [primary outcome] (%40) ögelerinin raporlanma oranı düşük olarak bulundu. Çalışma kaydı ve çalışma ödeneği hiçbir özette bildirilmemişti. Tüm özetlerin ortanca puanı 16 üzerinden 7 (minimummaksimum = 4-14) olup, yıllar arasında herhangi bir fark saptanmadı.
Sonuç: Ulusal Cerrahi Kongreleri’nde sunulan RKÇ bildiri özetlerinin raporlanma kalitesinin düşük olduğu ve açık, şeffaf ve detaylı bilgi transferi için bildiri özet kalitesinin arttırılmasının gerektiği kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Randomize kontrollü çalışma, özet, raporlama kalitesi