Dr. B. Serdar AKSOY1, Dr. Berna K. OKTAR1, Dr. Berrak Ç. YEĞEN1, Dr. Asım CİNGİ1, Dr. Dilara SAVCI1, Dr. Çiğdem ÇELİKEL-ATAİZİ2, Dr. Cumhur YEĞEN1

1Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalları
2Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalları /İstanbul

Özet

Amaç: Tıkanma sarılıklı sıçanlarda hepatektomi sonrası uygulanan internal drenajın ve eksternal drenajla birlikte ağız yoluyla safra bileşenlerinin verilmesinin karaciğer rejenerasyonuna olan etkilerini araştırmaktır.

Durum Değerlendirmesi: Daha önce birçok çalışmada hepatik rejenerasyon açısından internal drenajın üstünlüğünün, intestinal sistem içindeki safranın varlığından kaynaklandığı gösterilmiştir. Ancak, internal drenajın hangi mekanizmalar ile ve safranın hangi komponentleri ile bu üstünlüğü sağladığı açık değildir.

Yöntem: Çalışmada kullanılan Wistar-Albino cinsi sıçanlar da safra kanalları bağlanarak 3 günlük tıkanma sarılığı oluşturuldu. Üç günün sonunda %50 parsiyel hepatektomi ve koledokovezikal fistül uygulanarak eksternal drenaj (ED) sağlanan sıçanlar, her gün orogastrik olarak serum fizyolojik (SF), kolesterol-lesitin (KL) ve safra tuzu (ST) verilen 3 eksternal drenaj grubuna ve %50 parsiyel hepatektomi ve koledokoduodenal fistül uygulanan internal drenaj (İD) gruplarına ayrıldı. Sıçanlar 3. ve 7. günlerde sakrifiye edildiler. Deney gruplarında karaciğer fonksiyon testleri, parsiyel hepatektomi ile elde edilen ve sakrifiye edilen sıçanlardan çıkarılan karaciğer dokularının ağırlıkları ölçüldü. PCNA (Proliferating Cell Nuclear Antigen) ve Ki-67 immünhistokimya yöntemleri ile hepatik rejenerasyon oranları değerlendirildi.

Çıkarımlar: Üçüncü günde PCNA ve Ki-67 yöntemleri ile hepatik rejenerasyon oranlarına bakıldığında, ED grupları içinde KL verilen grupta ve İD grubunda hepatik rejenerasyonun diğer gruplara oranla daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Yedinci günde ise her iki yöntemle hepatik rejenerasyon oranları irdelendiğinde, sadece SF verilen ED grubunun diğer tüm gruplara kıyasla daha düşük değerlerde olduğu gözlendi.

Sonuç: Kolesterol-lesitin veya safra tuzu verilen tıkanma sarılıklı gruplarda özellikle erken dönemde rejenerasyon oranları daha yüksek değerlere ulaşmış ve hatta internal drenaja bile üstün bulunmuştur. Bu sonuçlar klinik uygulamada, internal drenajın eksternal drenaja tercih edilmesi gerektiğini ve eksternal drenajın zorunlu olduğu durumlarda oral safra tuzları veya yapay safra ile rejenerasyonun hızlandırılabileceğine düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler: Hepatik rejenerasyon, parsiyel hepatektomi, internal drenaj, eksternal drenaj.