Zafer Önen1, Özer Makay1, Gökhan İçöz1, Gökhan Özgen2, Çiğdem Yenisey3, Nilüfer Genç Şimşek3, Mahir Akyıldız1, Enis Yetkin1

1Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Genel Cerrahi AD, İZMİR
2Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, İç Hastalıkları AD, Endokrinoloji BD, İZMİR
3Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Biyokimya AD, AYDIN

Özet

Amaç: Nitrik oksitin deneysel hipertiroidizmdeki rolünü ve melatoninin nitrik oksit yanıtına etkisini araştırmak.

Durum Değerlendirilmesi: Hipertiroidizm, serbest oksijen radikali üretimine, serbest oksijen radikalleri de hücrede hasara neden olmaktadır. Metabolizma düzenlenmesinde etkin rol oynayan bir hormon olan melatonin, direkt antioksidan etkisiyle nitrik oksit (NO) gibi oksidatif strese yol açan serbest radikallerin biyomoleküller üzerindeki zararlı etkilerini önler.

Gereç ve Yöntem: Çalışmada 30 adet Wistar Albino dişi sıçan üç grup olarak randomize edildi. Grup A'ya (negatif kontrol grubu) intraperitoneal serum fizyolojik; Grup B'ye (pozitif kontrol grubu) intraperitoneal 0,2 mg/kg/gün L-tiroksin ve Grup C'ye (tedavi grubu) intraperitoneal 0,2 mg/kg/gün L-tiroksinin ile birlikte intraperitoneal 3 mg/kg/gün melatonin uygulandı. Üçüncü hafta sonunda, tüm sıçanlar dekapite edilerek serum, karaciğer ve kalp dokularından örneklemeler yapıldı. Biyokimyasal olarak kan ve dokuda serbest T3 (FT3), serbest T4 (FT4), tiroid stimulan hormon (TSH) ve NO düzeyleri araştırıldı.

Bulgular: Kan FT3 düzeyi açısından, Grup A ve B ile Grup B ve C arasında, istatistiksel olarak anlamlı fark izlendi (p<0.001 ve p=0.004, sırasıyla). Grup A ve B ile Grup A ve C arasında, kan FT4 düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark izlendi (p<0.001 ve p=0.02, sırasıyla). Median değerleri sırasıyla 5,93 μM/L; 48,41 μM/L ve 42,69 μM/L olan kan NO düzeyleri de gruplar arasında anlamlı fark gösterdi (p<0.001). Kalp NO median değerilerine bakıldığında, B grubunda A grubu ile aynı (1,74 µmol/g'a karşın 1,74 µmol/g) olduğu ve bu değerin C grubunda baskılandığı (1,25 µmol/g), ancak bu yanıtın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görüldü (p=0,05). Karaciğer NO düzeyleri arasındaki fark ise, Grup A ve B arasında anlamlı bulunurken (p<0.001) Grup B ve C arasında anlamlı değildi (0,30 µmol/g; 0,46 µmol/g ve 0,41 µmol/g, sırasıyla).

Sonuç: Bu çalışmanın, melatoninin değişik dozlarda ve/veya zaman aralıklarında uygulanımıyla yapılacak çalışmalarla doğrulanması ve desteklenmesi halinde; birçok klinik alanda kullanıma girdiği bildirilen melatonin ile hipertiroidizm gibi tüm sistemleri etkileyen patolojilerle savaşımda, yeni açılımlar sağlanabileceği inancındayız.

Anahtar Kelimeler: Hipertiroidizm, nitrik oksit, melatonin, serbest oksijen radikalleri